Neden peygamber İbrahim oğlunun yerine bir koç kurban etti?

‘‘Tanrı kendisi sağlayacak’’

Neden Peygamber İbrahim bu sözler söyledi? 

Tanrı, İbrahim’den sevgili oğlunu kurban etmesini isteyerek onu denedi. Tanrı onu söylediği bir dağda oğlunu kurban etmesini söyledi. İbrahim Peygamber, Tanrı’nın oğlunun soyuna bağlı vaatlerde bulunduğunu biliyordu. Tanrı’nın bir planı olduğuna güveniyordu. Oğlunu dağa getirip kurban etmek için hazırlık yaptı.

Oğlunu tam keseceği sırada Tanrı meleği aracılığıyla onu durdurdu. Tanrı İbrahim peygamber’i ona güvendiği için övdü ve İbrahim’e oğlunun yerine kesmesi için bir koç sağladı. Koç oğlunun yerine öldüğü için İbrahim bu yere ‘‘Tanrı kendisi sağlayacak’’ ismine verdi. Bu isim gelecektede Tanrı’nın bizim için kurban sağlayacağını simgeliyordu. (Tevrat, Yaratılış 22:1-14).

Başlangıçtan

Musa’nın yazdığı kitabın (Tevrat) ilk bölümlerinde Tanrı’nın başlangıçta insanlara hayvan kurban kesmelerini söylediğini okuyoruz. Adem’le Havva’nın oğlu Habil Tanrı’ya sürüsünden ilk doğan hayvanı kurban etti ve Tanrı kurbanına kabul etti. Kayin, Habil’in kardeşi, toprağın ürünlerinden Tanrı’ya sunu getirdi ama Tanrı buna kabul etmedi.

Ölüm Meleğinin Mısır’dan Geçişi

Tevrat’ta İsraillilerin Mısır’da uzun bir dönem köle olduğunu okuyoruz. Tanrı peygamber Musa’yı Firavun’a Tanrı’nın halkının Mısır’dan çıkmasına izin vermesini söylemesi için gönderdi. Firavun bu isteği reddet etti ve Tanrı Mısır’a belalar gönderdi.

Son bela çok ciddiydi. Tanrı Firavun’u uyardı. Halkın gitmesine izin vermezse Mısır’daki bütün ailelerin ilk doğan çocuklarının gece öldürüleceğini söyledi. Firavun Musa’yı dinlemedi.

Tanrı İsraillilere ne yapmaları gerektiğini anlattı. Tanrı her ailenin kusursuz bir kuzu almasını buyurdu. Kuzuyu kesip kanını oturduğu evinin yan ve üst kapı sövelerine sürmelerini söyledi. Tanrı, Ölüm Meleği’nin gece Mısır’dan geçeceğini, söyledi. Ölüm Meleği’nin Mısır’daki bütün ailelerin ilk doğan çocukların ve ilk doğan hayvanların canını alacağını, fakat  yan ve üst kapı sövelerine kan sürülen evlere girmeyeceğini, söyledi. Bu evlerdeki ilk doğanların ölmeyeceğini onların yerine kuzuların ölmesi gerektiğini, söyledi.

Her şey tam Tanrı’nın söylediği gibi oldu.

Tanrı halkına her sene bu olayı bir bayram ile hatırlamalarını buyurdu. Bu bayramda ‘‘aşma kuzusu’’ kurban ediliyor. (Tevrat, Mısır’dan Çıkış 12: 1-30).

Tanrı’nın Sözü Peygamber Musa’ya 

Tanrı İsrailoğullarını Mısır’dan çıkardıktan sonra peygamber Musa’ya çok buyruk verdi.

Tanrı Musa’ya On Emir verdi. On Emir, Tanrı’nın gözünde günah ve ahlaksızlığın ne olduğunu açıklıyor. Tanrı’yı bütün yüreğimizle sevmemizi, putlara tapmamamızı ve Tanrı’ya küfretmememizi, buyuruyor. On Emir komşularımızı kendimiz gibi sevmemizi, zina etmememizi, hırsızlık yapmamamızı ve öldürmememizi , yalan söylemememizi ve kıskançlık yapmamamızı da buyuruyor. (Tevrat, Mısır’dan Çıkış 20:1-17).

On Emir bize, erkeklerle kadınların arasında ayrım olmadan hepimizin günahkâr olduğunu ve Tanrı’nın önünde doğru olmayan şeyler yaptığımızı göstermesi için verildi. Peygamber Davut Zebur kitabinda ‘‘İyilik eden yok, bir kişi bile!’’ yazdı (Mezmurlar 14:3).

Tanrı’nın buyrukları bütün insanların günahkâr olduğunu gösteriyor. Tanrı peygamber Musa’ya israiloğullarının nasıl bağışlanabileceklerini söyledi. Onların kusursuz bir hayvan (büyükbaş ya da küçükbaş hayvan) alıp Tanrı’nın kâhinine götürmelerini ve o elleri hayvanın kafasına koyarak günahlarını itiraf etmelerini, hayvanın kesilip kurban olarak sunulmasını, hayvanın kanını sunağın ve çevresine sürülmesini, söyledi. “Kâhin kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak.” (Tevrat, Levililer 4:27).

Tanrı onlara, bağışlanmak isterlerse kurban kesip sunmalarını, açıkça söyledi. Böylece günahkârın yerine bir kuzu ölüyordu. Bu kurban sistemi yıllarca devam etti. Tanrı Yeşaya peygambere gelecek olan kusursuz kurbanı simgelediğini bildirdi.

Peygamber Yeşaya

Peygamber Yeşaya İsa Mesih’ten 700 yıl önce yaşadı. Kutsal Kitap’taki Yeşaya 53. bölümde Tanrı bize yeni bir açıklama yaptı. Tanrı peygamber Yeşaya aracılığıyla bir adamın dünyadaki herkesin günahları için kurban olacağını söyledi. “Aslında hastalıklarımızı o üstlendi, acılarımızı o yüklendi. Bizse Tanrı tarafından cezalandırıldığını, vurulup ezildiğini sandık. Oysa bizim isyanlarımızı yüzünden onun bedeni deşildi, bizim suçlarımızı yüzünden o eziyet çekti. Esenliğimiz için gerekli olan ceza ona verildi. Bizler onun yaralarıyla şifa bulduk. Hepimiz koyun gibi yoldan sapmıştık, her birimiz kendi yoluna döndü. Yine de Rab hepimizin cezasını ona yükledi. O baskı görüp eziyet çektiyse de ağzını açmadı. Kesime götürülen kuzu gibi, kırkıcıların önünde sessizce duran koyun gibi açmadı ağzını.” (Peygamber Yeşaya 53:4.7).

Tanrı, bir adamın günahlarımız için kurban olacağını, söyledi. Bu kurban aracılığıyla günahlarımız bağışlanabilir ve Tanrı’yla barış bulabiliriz. Tanrı’nın hakkında konuştuğu adam kimdir? Kurban edilen kuzuların simgelediği adam kim, yani günahkârlar için ölen kuzu kim?

Peygamber Yahya

İncil cevabını veriyor. Peygamber Yahya ilk defa İsa Mesih’i gördüğünde şaşırtıcı bir şey söylüyor. “Yahya ertesi gün İsa’nın kendisine doğru geldiğini görünce şöyle dedi: “İşte, dünyanın günahını ortadan kaldıran Tanrı Kuzusu!”” (İncil, Yuhanna 1:29).

İsa Mesih, çok defa kendisinin çarmıhta öleceğini söyleyip şöyle dedi: “Nitekim İnsanoğlu, hizmet edilmeye değil, hizmet etmeye ve canını birçokları için fidye olarak vermeye geldi.” (İncil, Matta 20:28).

İsa Mesih doğru kurbandır. Kurban kesilmesi İsa Mesih’i gösteren bir simgedir. Şimdi tekrar kurban kesilmesine sebep kalmadı çünkü İsa Mesih günahlarımız için öldü. İncil bunu böyle anlatıyor: “Mesih, kendisini bir kez kurban ederek günahı ortadan kaldırmak için çağların sonunda ortaya çıkmıştır. İnsanın bir kez ölmesi, sonra da yargılanması kaçınılmaz olduğu gibi, Mesih de birçokların günahlarını yüklenmek için bir kez kurban edildi. İkinci kez, günah yüklenmek için değil, kurtuluş getirmek için kendisini bekleyenlere görünecektir.” (İncil, İbraniler 9:26-28).

Ayrıca bu alıntı yapıldığı ayetler İsa Mesih’ın tekrar geleceğini de söyler. Tanrı, öldükten üç gün sonra onu dirilttiği için yaşıyor. İnsanların günahları için kurban edilen İsa Mesih, günahlarını affettirdiği insanları almak için tekrar gelecek. Bu insanlar Musa’nın döneminde bir hayvan kurban edenler gibi Tanrı’ya gidiyor. Günahlarını itiraf edip onlardan uzaklaştılar. Tanrı’dan günahlarını affetmelerini isteyip İsa Mesih’i günahları için öldüğüne inandılar. Şimdi Tanrı’yı sevip takip etmeye çalışıyorlar.

Tanrı bize: “Günahlarımızı itiraf edersek, güvenilir ve adil olan Tanrı günahlarımızı bağışlayıp bizi her kötülükten arındıracaktır.” söylüyor. (İncil, 1. Yuhanna 1:9).

Tanrı’nın önünde tek bir umudumuz var. İsa Mesih senin için kurbanı olduğuna inanıyor musun?